Społeczność żydowska we Wrześni na przełomie XVIII i XIX wieku liczyła prawie 1300 osób, dlatego gmina po pożarze starej drewnianej bóżnicy zbudowała większą, murowaną synagogę, która zaczęła od 1875 roku pełnić rolę centrum życia religijnego. Wokół niej powstały budynki rytualnej rzezalni drobiu, łaźnia oraz szkoła żydowska. Synagoga wrzesińska była wyposażona w szafę ołtarzową [ Aron ha – kodesz], w której przechowywano Torę. Tora ta została odnaleziona w czasie remontu naszej szkoły na strychu [obecnie znajduje się w magazynie Gminy żydowskiej w Poznaniu]. Życiem religijnym społeczności Żydów kierowali kolejno dwaj rabini: Julius Gebhardt oraz dr Mojżesz Lewin.
W czasie wojny Niemcy planowali przebudować synagogę na teatr, niestety błędy konstrukcyjne spowodowały częściowe zawalenie budynku i okupanci zdecydowali o jego całkowitym wyburzeniu.
Dziś w miejscu nieistniejącej synagogi stoi pomnik w kształcie księgi, który powstał z inicjatywy pana Czesława Pardeli.
Uczniowie zaangażowani w projekt Szkoła Dialogu na lekcjach informatyki, pod opieką pani Danuty Waszak przygotowali projekt synagogi w 3D, jego autorką jest NADIA PIASKOWSKA.
Projekt można obejrzeć TUTAJ.
