Zarys Historii Gimnazjum i Liceum im. H.Sienkiewicza
opracował: mgr Marian Torzewski
Polska szkoła średnia we Wrześni powstała wraz z włączeniem Wielkopolski do odrodzonego państwa polskiego. Początkowo było to progimnazjum miejskie, które w 1920 roku upaństwowiono wraz z zamianą na pełne ośmioklasowe gimnazjum. Starsi gimnazjaliści brali udział w 1920 roku w obronie Polski przed najazdem bolszewickim w szeregach Legii Ochotniczej Wrzesińskiej. Jeden z nich, Leon Stasiewski, złożył ofiarę życia. Ku jego czci w 1927 roku wmurowano w szkole tablicę pamiątkową. Pierwsza matura w gimnazjum odbyła się w 1922 roku. Zdało ją wówczas 8 absolwentów. W 1923 roku szkoła uzyskała sztandar, a w 1924 roku nadano jej imię Henryka Sienkiewicza i powołano pierwszy Komitet Rodzicielski. W okresie II Rzeczypospolitej młodzież wykazywała swą aktywność w wielu organizacjach, takich jak: Drużyna Harcerska im. T.Kościuszki, Hufiec Gimnazjalny Przysposobienia Wojskowego, Gimnazjalny Klub Sportowy, Towarzystwo Tomasza Zana czy Sodalicja Mariańska. Szkoła posiadała też własną orkiestrę uczniowską. Działały koła i zespoły przedmiotowe i artystyczne, w latach 1932-36 wydawano szkolną gazetkę „Echo Gimnazjalne „. W wyniku reformy oświatowej uczelnia wrzesińska przekształciła się w 1933 roku w Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Henryka Sienkiewicza. Ogółem w okresie II Rzeczpospolitej egzamin dojrzałości zdało 264 absolwentów. Większość absolwentów wrzesińskiego gimnazjum i liceum podjęło i ukończyło studia wyższe. Utworzyli oni Akademickie Koło Wrześnian, które utrzymywało żywy kontakt ze szkołą. Losy profesorów i wychowanków szkoły w okresie II wojny światowej są wiernym odbiciem losów całego narodu polskiego. Wielu z nich zginęło zarówno z rąk NKWD w Katyniu i Charkowie, jak i z rąk hitlerowców w Oświęcimiu, Sachsenhausen i Dachau. Ginęli także w walce we wrześniu 1939 roku, jak i póżniej w ruchu oporu. Pamięci ich wszystkich poświęcona jest tablica wmurowana w szkole w roku 1947. Jeszcze przed ostatecznym zakończeniem wojny w marcu 1945 r. rozpoczęła się nauka we wrzesińskim liceum. W lipcu 1945 roku odbyła się pierwsza powojenna matura, którą zdało 10 absolwentów. W roku 1947 odbył się pierwszy w historii szkoły zjazd absolwentów. Nastąpiło wtedy uroczyste przekazanie sztandaru szkolnego nowemu pokoleniu uczniów przez przedwojennych absolwentów. Sztandar ten uratowany z zawieruchy wojennej przetrwał do dziś. W pierwszych latach po wojnie kontynuowano też wiele przedwojennych tradycji, które zostały zniszczone w okresie stalinowskim. Odebrano wtedy szkole nawet imię Henryka Sienkiewicza. Sytuacja polityczna i jej zmiany odbiły się na życiu szkoły w całym okresie komunistycznym. Stąd powstały, działały i upadały różne organizacje szkolne, inne zaś nie mogły działać. Organizacją działającą wiele lat była Spółdzielnia Uczniowska, sukcesy odnosił, zmieniający swą nazwę, Szkolny Klub Sportowy, funkcjonowały koła przedmiotowe, zespoły artystyczne. W latach 60-tych, 70-tych i 80-tych przeprowadzono w budynku szkolnym i jego otoczeniu wiele inwestycji. W 1967 roku dzięki staraniom dyrekcji i grona pedagogicznego przywrócono szkole patrona Henryka Sienkiewicza, a w 1968 roku ufundowano nowy sztandar. Od końca lat 60-tych rozpoczęły się też obchody różnych rocznic z dziejów szkoły i związane z nim zjazdy absolwentów. W 1981 roku otwarto Izbę Tradycji Szkoły. W 1989 roku rozpoczęła się wymiana młodzieży liceum wrzesińskiego i szkół średnich w Garbsen (RFN) i Dreux (Francja) i w różnych formach z różnymi szkołami trwa nadal. W 1993 roku szkoła przystąpiła jako pierwsza w Polsce do europejskiego programu p.n. Wielostronne Partnerstwo Szkół. W wolnej Polsce powrócono też do niektórych przedwojennych tradycji. W 1996 roku liczba absolwentów szkoły przekroczyła 5000, w tym też roku szkoła wydała monografię. W 1998 roku uzyskała swój trzeci już sztandar, symboliką nawiązujący do sztandaru z 1923 roku. Tradycją stały się zjazdy absolwentów poszczególnych roczników i zjazdy ogólne z okazji ważnych szkolnych rocznic. W ostatnich latach dwukrotnie zorganizowano dla aktualnych uczniów szkoły cykl wykładów wybitnych jej absolwentów z poprzednich pokoleń. Na uwagę zasługują sportowe sukcesy szkoły i zwycięstwo w Lidze liceów Liceum wrzesińskie mieści się ciągle w tym samym, wybudowanym w 1911 roku wysiłkiem miasta, gmachu, w którym także w latach 90-tych dokonano nowych inwestycji.
